Hoàn thiện khung pháp lý quản lý thuốc lá thế hệ mới

Hiện nay trên thị trường các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng&hellip😉 đã và đang thâm nhập vào thị trường Việt Nam bằng nhiều con đường khác nhau như xách tay, tiểu ngạch, nhập lậu được trà trộn bán tại các cửa hàng kinh doanh hoặc rao bán trên các trang mạng xã hội.

Bên cạnh đó, trên thị trường có hàng chục nghìn loại hương liệu để sản xuất thuốc lá điện tử, trong đó có nhiều loại hương liệu chưa được đánh giá toàn diện về mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe. Những hương liệu này được bày bán công khai như các loại thuốc lá thông thường tại các cửa hàng tạp hóa đã tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho người sử dụng. Theo kết quả tổng hợp của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia trong 8 tháng đầu năm 2023, lực lượng chức năng của Ban Chỉ đạo 389 bộ, ngành và địa phương đã phát hiện, xử lý 2.513 sản phẩm thuốc lá điện tử.

Đơn cử một số vụ việc do lực lượng Quản lý thị trường, Công an địa phương phát hiện gần đây như: Ngày 05/10/2023, Cục Quản lý thị trường tỉnh Hà Nam phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế PC03, Công an tỉnh Hà Nam kiểm tra đột xuất Công ty TNHH Vĩnh Phát tại thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam, phát hiện Công ty đang thực hiện hoạt động đóng gói và các hoạt động khác làm ra hàng hóa là thuốc lá điện tử các loại, số lượng hàng hoá thu giữa là 108.782 sản phẩm thuốc lá điện tử cùng nhiều nguyên phụ liệu, thiết bị đi kèm. Ngày 13/10/2023, Cục Quản lý thị trường tỉnh Bắc Ninh phối hợp với các lực lượng Công an, Hải quan, kiểm tra kho tập kết hàng hóa của một doanh nghiệp trên địa bàn thị xã Thuận Thành, phát hiện 103.000 sản phẩm thuốc lá điện tử không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp. Ngày 29/9/2023, Công an Thành phố Hồ Chí Minh, phát hiện bắt giữ 6.266 thùng tinh dầu các loại 30ml, 100ml thành phẩm, bán thành phầm, 217 thùng thực phẩm chức năng thành phẩm, bán thành phẩm, 2.600 thiết bị thuốc lá điện tử (VAPE), không có hóa đơn, chứng từ, 370 kg tem nhãn mác tinh dầu của nhiều hãng tại nước ngoài, nhiều dụng cụ, máy móc trang thiết bị sử dụng sản xuất, kinh doanh. 

Tuy nhiên, số vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả mặt hàng thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng bị phát hiện, xử lý chưa tương xứng với tình hình thực tế và yêu cầu nhiệm vụ. Do đó, trong thời gian tới Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành và địa phương tiếp tục chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường, Hải quan, Công an, Biên phòng...  tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn việc nhập lậu, tàng trữ, vận chuyển và kinh doanh trái phép thuốc lá mới; xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Về phía Bộ Công Thương thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về ban hành văn bản thí điểm chính sách quản lý đối với thuốc lá thế hệ mới chủ yếu là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng có hương liệu. Trên cơ sở đó Bộ Công Thương làm việc với Bộ Y tế về chính sách quản lý đối với thuốc lá thế hệ mới, hiện vẫn đang trong quá trình rà soát, thống nhất quan điểm hoàn thiện chính sách. Theo đó, Bộ Công thương dự kiến đưa mặt hàng thuốc lá thế hệ mới vào đối tượng điều chỉnh của Nghị định thay thế Nghị định số 67/2013/NĐ-CP về kinh doanh thuốc lá để có hướng quản lý phù hợp. Dự kiến trình Chính phủ trong quý 4/2023.