Gia tăng tình trạng lợi dụng tờ khai luồng xanh để buôn lậu, trốn thuế

Tình trạng lợi dụng tờ khai luồng xanh trong quá trình thông quan hàng hóa để thực hiện buôn lậu và gian lận thương mại đã gia tăng theo đánh giá của Tổng cục Hải quan. Các doanh nghiệp tận dụng chính sách tạo thuận lợi để thực hiện các hành vi vi phạm với nhiều phương thức và thủ đoạn khác nhau.

Ảnh minh họa

• Việc phân luồng quyết định kiểm tra hàng hóa theo mô hình "Xanh, Vàng, Đỏ" được thực hiện dưới sự điều chỉnh của Luật Hải quan 2014 và Nghị định 08/2015/NĐ-CP, cung cấp sự thuận lợi trong thông quan hàng hóa và làm giảm tỉ lệ kiểm tra.
• Số lượng tờ khai luồng xanh chiếm tỷ trọng lớn, chiếm trên dưới 66% tổng số tờ khai, với tỉ lệ tăng lên 0,78% trong 9 tháng đầu năm 2023. Điều này cho phép doanh nghiệp tiếp cận hàng hóa nhanh chóng và có thể lợi dụng hệ thống phân luồng tự động để gian lận thông quan.
• Cơ quan hải quan đối diện với hạn chế trong việc kiểm soát các hành vi buôn lậu và gian lận thương mại, vì nguồn lực và trang thiết bị kiểm tra còn hạn chế.
• Đối với doanh nghiệp, lợi dụng hệ thống phân luồng tự động có thể bao gồm việc điều chỉnh lượng hàng hoá sau khi biết kết quả phân luồng, làm giả hồ sơ hoặc trà trộn hàng hóa gian lận, khai báo sai về tên hàng, chủng loại, xuất xứ, và nhiều cách khác.
• Tổng cục Hải quan đã triển khai nhiều biện pháp để kiểm soát và ngăn chặn hành vi lợi dụng tờ khai luồng xanh như củng cố thu thập thông tin nghiệp vụ, xây dựng hồ sơ rủi ro, kiểm tra hàng hóa ngay khi cập cảng, phối hợp với các lực lượng trong và ngoài ngành để đẩy mạnh kiểm soát theo chuyên đề đặc biệt.
• Tổng cục Hải quan đã phát hiện 229 lô hàng tờ khai (gồm cả tờ khai nhập khẩu và xuất khẩu) thuộc luồng xanh và vàng vi phạm trong 9 tháng đầu năm 2023, với số tiền xử phạt và truy thu thuế lớn.

Tình trạng này đòi hỏi cơ quan hải quan phải tiếp tục nâng cao hiệu quả kiểm soát và ngăn chặn các hành vi lợi dụng tờ khai luồng xanh để buôn lậu và trốn thuế trong tương lai.